Aflevering 1: Wat is motiverende gespreksvoering?
Communiceren over veranderingen op de werkvloer
Veel werksituaties kenmerken zich door veranderingen. Een werknemer wordt ziek en moet op zoek naar passend werk. Er vindt een reorganisatie plaats in de organisatie en werknemers moeten herplaatst. Werknemers geven aan dat er een hoge werkdruk is en willen hierin verandering.
Leidinggevende en werknemer voeren in deze situaties vaak heel wat gesprekken. En juist dan kan er in de communicatie ook veel mis gaan. Dat werd ook duidelijk uit de blogseries Kostenreductie en Wet verbetering Poortwachter. De boodschap van de leidinggevende wordt bijvoorbeeld door de werknemer niet goed begrepen vanwege een verschil tussen inhoud en betrekking (zie aflevering 18 ). Er kan bij de werkgever – hoe onbedoeld ook – sprake zijn van instrumentele agressie (zie aflevering 20 ). Er kan ook sprake zijn van projectie van de werknemer op de werkgever waardoor de communicatie blokkeert (zie aflevering 15 ).
Intrinsieke verandering
Het uitgangspunt van motiverende gespreksvoering is dat een werknemer een verandering alleen accepteert wanneer hij of zij daarvoor intrinsiek gemotiveerd is. Motiverende gespreksvoering leidt, zonder dat er alleen een boodschap wordt gegeven, naar verandering. Al pratend ontstaat ruimte voor de verandering bij de werknemer en gaat hij of zij zelf zogeheten verandertaal gebruiken. Zo kan op een veel rustiger manier met verandering worden omgegaan, waarbij er respect is voor zowel de noodzakelijke verandering, de leidinggevende en de werknemer als persoon.
Deze blogserie beschrijft in zeven afleveringen hoe motiverende gespreksvoering in z’n werk gaat.
Motiverende gespreksvoering als attitude
Motiverende gespreksvoering is vooral een attitude en geen methodiek waarbij je regeltjes kunt leren en dan ben je er. In het onderstaande schema laat ik het onderscheid zien tussen de fundamentele benadering van motiverende gespreksvoering en andere, tegenovergestelde vormen van gespreksvoering die ook vaak voorkomen. Coöperatie staat daarbij tegenover confrontatie, evocatie tegenover educatie en autonomie tegenover autoriteit. Ik werk dit schema vervolgens uit met het verhaal van Anton.
Het verhaal van Anton
Anton heeft van zijn leidinggevende te horen gekregen dat zijn functie op de afdeling planning komt te vervallen. Het bedrijf wil hem graag houden en biedt hem een andere functie, op de roosterkamer. Hieronder het gesprek na de slechtnieuwsboodschap.
In het bovenstaande voorbeeld laat de leidinggevende nadrukkelijk zijn empathie zien. Empathie schept ruimte, en ruimte leidt naar aanvaarding. Daarnaast draagt niet de leidinggevende de ‘taal’ voor verandering aan. Hij stimuleert de medewerker om ‘deze verandertaal’ te formuleren. Dit effent de weg naar effectieve verandering. Weerstand mag er zijn! Die is logisch. Discussie wordt vermeden. De weerstand krijgt ruimte en wordt gebruikt om een nieuw perspectief te onderzoeken, kijken op de rekenkamer. Tot slot wordt de medewerker geholpen om te geloven in de mogelijkheid van verandering en zijn persoonlijke effectiviteit daarin versterkt.
Je ziet in dit voorbeeld leidinggevende en medewerker coöperatief samenwerken om de verandering vorm te kunnen geven. Hierbij heeft de leidinggevende alle vertrouwen in de innerlijke mogelijkheden van de medewerker tot verandering (evocatie). De autonomie van de medewerker blijft in stand!
Als deze factoren samen zorgen voor meer effectiviteit in het veranderproces.
Groeivraag
Wat raakt je in dit blog en waarom? Wat wil je leren? Hoe? Maak het concreet.
Vooruitblik
Volgende week staan de vier principes van motiverende gespreksvoering centraal.
Bronnen voor deze serie
Miller, R.M. & Rollnick, S. (2012), Motiverende gespreksvoering. Een methode om mensen voor te bereiden op verandering. Ouderkerk aan de IJssel: Ekklesia.
Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt tweewekelijks op maandag.
De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).
Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!
Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl –3-10-2016
