Aflevering 4: Kloosterlingen en de waarde van stilte (serie: Stilte en bezieling)

Een van de vier kernwaarden van Loopbaanparadox is Inspiratie en stilte. De komende jaren zal ik steeds een korte blogserie schrijven over onderwerpen die met deze waarde verbonden zijn.

In deze eerste serie van vier afleveringen belicht ik het verband tussen stilte en bezieling. In mijn werk als coach ontdek ik dat stilte, ruimte voor reflectie, een belangrijke voorwaarde is om te komen tot bezieling, tot de ontdekking van wie je echt bent. En daarmee ook tot het vormgeven van je loopbaan.

Doel
Met deze blogs hoop ik je te inspireren om zelf de stilte – in welke vorm dan ook – op te zoeken, zodat je bezield kunt blijven werken.

Opzet blog
De eerste blog stond stil bij het woord bezieling. Wanneer je bezield leeft, leef je vanuit wie je bent. En dat heeft ook gevolgen voor wat je doet. Het tweede blog staat stil bij de waarde van stilte en reflectie als middel om bezield te kunnen leven. Daarbij komen hedendaagse leidinggeven aan het woord. Het derde blog gaat over wandelen als vorm van stilte om te komen tot bezieling. Het vierde blog laat tot slot kloosterlingen aan het woord over stilte als voorwaarde voor relaties, onbegrensde ruimte en solidariteit. In alle blogs maak ik daarbij een verbinding met mijn praktijk als loopbaancoach.

Iedere blog sluit af met een persoonlijke groeivraag. Wanneer hierdoor dilemma’s of ervaringen naar boven komen, is mailen hierover altijd kosteloos mogelijk (cora@loopbaanparadox.nl).

Citaten
Stilte als voorwaarde voor relaties

“Je kunt te vol worden met allerlei zaken. Luisteren vraagt ruimte in je hart en je ziel. Die ruimte kan verdwijnen. En mensen voelen dat feilloos. Ze mogen wel zeggen wat ze te zeggen hebben, maar ze voelen, het komt maar zo ver. Het dringt niet meer binnen in de persoon waartegen ik het zeg. Dat is voor mij het signaal: nu moet ik daarvoor zorgen.
– Abt Manu Hecke in Kruispunt (http://tvblik.nl/kruispunt/het-beste-van-de-kloosterserie-2 – 9-2-2014)

Stilte als onbegrensde ruimte

Don Marcellin Theeuwes in gesprek met Leo Fijen:
Leo Fijen: “Waarom is stilte zo belangrijk voor een mens?”
Don Marcellin Theeuwes: “Om zichzelf te beluisteren. Wat er in een ieder van ons diep omgaat en om te ontdekken dat de diepste horizon waar we toch eigenlijk allemaal naar verlangen diep in onszelf ligt. En hoe meer je daarnaartoe groeit, hoe meer je jezelf daarop instelt. En hoe meer je ook de middelen neemt om die dimensie alle kansen te geven, hoe meer je ontdekt dat het zo onbegrensd is als het heelal.”
Leo Fijen: “Dus die kleinste dimensie in ons is even groot als het heelal.”
Don Marcellin Theeuwes: “Ja even onbegrensd.”

Stilte als solidariteit

Leo Fijen: “Maar als je denkt dat dit jouw leven is, en als je denkt dat je nog dieper in je hart kunt afdalen, dan kun je de hele wereld over.”
Don Marcellin Theeuwes: “Dan hoef je de wereld niet over, dan heb je de hele wereld al. Dan hoef je niet verder te gaan.
Leo Fijen: “Dat moet een groot geluk zijn.”
Don Marcellin Theeuwes: “Dat is een groot geluk, maar ik denk dat dit toch bereikbaar is voor heel, heel veel mensen.”
Leo Fijen: “Echt? Wat moeten ze dan doen?”
Don Marcellin Theeuwes: “Van tijd tot tijd heel even bij zichzelf neerzitten en zichzelf afvragen: waar sta ik nou, wat doe ik nou en waar wil ik heen? (…) Ik denk dat het hoofdelement dat naar voren komt is te willen bewijzen aan de andere mensen die niet in het klooster zijn, dat we heel dicht bij hen staan.
Leo Fijen: “U leeft hier om te laten zien dat u meeleeft met de wereld.”
Don Marcellin Theeuwes: “Er is een solidariteit tussen de mensen waar we ook zijn. Anders is de mensheid geen eenheid. En die solidariteit kun je op verschillende manieren uiten. Je kunt naar de derde wereld gaan om opvoedingswerk te doen. Je kunt als het ergens heel erg spant daarnaartoe gaan om bijvoorbeeld zieke mensen bij te staan. Er is ook een manier om het hier mee te beleven. Zeker op een afstand. Door inwendig met veel overgave heel dichtbij te staan. En ik denk dat dat ook samen dragen is.”

– Don Marcellin Theeuwes is kluizenaar in La Grande Chartreuse in Grenoble. Dit is een van de strengste kloosters in Europa, waar absolute stilte heerst. De citaten zijn afkomstig uit gesprekken met Leo Fijen voor het tv-programma Het beste van de kloosterserie (http://www.npo.nl/het-beste-van-de-kloosterserie/04-01-2014/RKK_1655622)

Drie vormen van stilte en de loopbaanpraktijk
In de kloostertraditie heeft stilte een belangrijke plek. Dat blijkt ook uit de bovenstaande citaten. Stilte is een voorwaarde voor goede relaties. In stilte ervaar je een onbegrensde ruimte. En in stilte ervaar je een grote onderlinge solidariteit.

Ik geef hieronder drie voorbeelden uit mijn coachingspraktijk die aansluiten bij de bovenstaande drie thema’s.

1. Stilte als voorwaarde voor de relatie

Tijdens een gesprek met Susan valt na een kwartier mijn oog op mijn ring. Een ring met een parel, die een bijzondere emotionele waarde voor mij heeft. De ring zit om mijn vinger. De parel is eraf. Ik schrik en mijn aandacht is weg uit het gesprek. Gelukkig heb ik nog de tegenwoordigheid van geest om dit tegen Susan te zeggen. Dat geeft mij een klein beetje lucht. Tegelijk blijft mijn innerlijke aandacht bij de ring en de zoektocht naar de parel. Ik ben vandaag veel strenger naar Susan dan gewoonlijk, ook al heeft ze ook nu weer een paar opdrachten niet kunnen maken. “De opdrachten zijn niet gedaan en zo ga je natuurlijk nooit een nieuwe baan krijgen.” Ik corrigeerde mezelf, maar ik merkte toch hoe een voorval als dit het gesprek beïnvloedde.

Niet altijd is de aanleiding tot een verstoring van het gesprek zo direct te herleiden. Toch kennen we het allemaal dat we teveel aan ons hoofd hebben en tijdens gesprekken met andere zaken bezig zijn. Dit zal de ander altijd ervaren en beleven als afstand of “niet gehoord worden”.

Het vraagt tijd om ons innerlijk weer schoon te maken, stil te worden, zodat we weer kunnen luisteren. Dit zal onze (werk)relaties zeker ten goede komen.

2. Stilte als onbegrensde ruimte

Tussen mij en iemand met wie ik samenwerk zit een bug. Het loopt niet lekker en er zitten dingen dwars. Ik ga wandelen, stilte zoeken, de weg naar mijn innerlijk bewandelen. Ik krijg anders niet helder wat eraan schort en heb ook niet de creativiteit om het op te lossen. Al wandelend kom ik erachter dat ik in dit contact niet bij mijzelf gebleven ben. Het roept veel spanning op om hierover eerlijk het gesprek aan te gaan, temeer omdat ik verwacht dat de ander dit niet goed zal begrijpen. Terwijl ik loop, ontluikt de natuur om mij heen. Het beeld roept in mij het verlangen op om verder te ontluiken, terwijl juist dit contact dit nu in de weg staat. Tegelijk helpt dit beeld mij ook om de juiste woorden te vinden voor het gesprek dat ik moet voeren.

De volgende dag ga ik het gesprek aan. Ik vertel wat mij dwarszit en deel het beeld van de ontluikende natuur en mijn wens in dezen. De ander snapt wat ik zeg! Tegelijk komen we er samen niet goed uit. Onze behoeften in de samenwerking liggen te verschillend. We besluiten daarom dat we nu de samenwerking niet moeten voortzetten. We zijn altijd in goed contact met elkaar gebleven en hebben beiden mooie nieuwe dingen kunnen doen,doordat we niet samen verdergingen. Met dank aan de stilte en de onbegrensde exploratie- en ontdekkingsruimte ruimte in mijzelf die dit geeft.

3. Stilte als voorwaarde voor solidariteit

Ik heb een aantal maanden keihard gewerkt. Heerlijk. Er is veel gebeurd en ik heb genoten. Tegelijk begin ik innerlijk het gevoel te krijgen dat ik de verbinding met mijzelf en de buitenwereld verlies. Natuurlijk heb ik iedere dag zo mijn contacten, veel zelfs. Dat is inherent aan mijn werk. Toch gaat er heel voorzichtig iets eroderen. Contact is misschien niet meer helemaal contact. Niet met mijzelf en niet met de ander.

Dan komt het goede nieuws. Ik heb een week vakantie. Ik trek me terug in alleen zijn en wandelen. Telefoon uit, geen mail, geen afspraken. Hooguit in de loop van de dag op de plaats waar ik overnacht een praatje met een medegast of tijdens een wandeling een kleine ontmoeting. Stap voor stap kom ik weer terug bij mijzelf. En juist door niemand te ontmoeten, herstelt het contact met de ander. Ik voel weer mededogen, geluk, blijdschap over al die mooie mensen om mij heen. De verbinding is hersteld, met mijzelf en met de ander. Stilte kan zorgen voor een diepere verbinding met de ander dan soms gebeurt in een alledaags contact.

Groeivraag
In hoeverre herken je de bovengenoemde vormen van stilte in je leven? Welke behoefte heb jij om meer innerlijke ruimte te krijgen voor de relatie met jezelf, met de ander en voor je ontwikkeling? Welke rol kan stilte of rust hierin spelen?

Tot slot
Dit was de laatste aflevering in de serie Stilte en bezieling. Dank voor het lezen en delen! Volgend jaar een nieuwe serie.

Bronnen
http://tvblik.nl/kruispunt/het-beste-van-de-kloosterserie-2 – 9-2-2014
http://www.npo.nl/het-beste-van-de-kloosterserie/04-01-2014/RKK_1655622 – 9-2-2014

Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt iedere maandag.

De foto is een coproductie van Marcel Sjoers, ergotherapeut en fotograaf (www.marcelsjoers.nl) en Cora van Rossum, loopbaanadviseur, coach, ergotherapeut en pastoraal werker (www.loopbaanparadox.nl). De foto’s zijn te bestellen bij Marcel Sjoers via marcel@marcelsjoers.nl

Dit blog staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (www.redactiedynamiek.nl), redacteur.
Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl – 8-9-2014