Aflevering 5: Werken met kennisdomeinen

Blogserie Loopbaanparadox-J en HorizonTaal
“Wie ben ik?”, “Wat wil ik?”, “Wat kan ik?” En: “Onder welke voorwaarden kan ik zijn wie ik ben en wil zijn?”
Loopbaanparadox Jeugd (J) biedt met HorizonTaal een LOB-methodiek die leerlingen op de middelbare school op
methodische wijze ondersteunt bij het maken van een goede profiel- en beroepskeuze.

Deze blogserie geeft meer informatie over:

-de theoretische achtergronden van de methodiek HorizonTaal (blog 1-3)
-de praktijk van HorizonTaal (blog 4-6)
-de begeleiding van leerlingen, docenten en scholen door Loopbaanparadox (blog 7-10)
-Loopbaanparadox-J en de (toekomstige) arbeidsmarkt (blog 11).

Groeivraag
Elk blog sluit af met een groeivraag. Wanneer hierdoor persoonlijke dilemma’s of
ervaringen naar boven komen, is mailen hierover altijd kosteloos mogelijk ( cora@loopbaanparadox.nl ).

Blog 4-6: Opbouw en uitwerking HorizonTaal
De blogs 4 tot 6 horen bij elkaar. Na een beschrijving van de opbouw van de methodiek
in blog 4, geeft dit blog een uitgebreid praktijkvoorbeeld van een van de
kennisdomeinen. Blog 6 gaat nader in op rollen en menstypen binnen HorizonTaal.

Werken met kennisdomeinen
De methodiek HorizonTaal biedt jongeren ongeveer dertig weken zelfonderzoek, gericht
op profiel-, studie- en beroepskeuze. Dat gebeurt door steeds een ‘kennisdomein’ te
behandelen. Een kennisdomein is een uitwerking vaneen loopbaanveld of een
beroepenkader.

Om het concreet te maken wordt er gewerkt met een voorbeeld uit het domein Medisch
en Paramedisch.

Er zijn tien kennisdomeinen:

-Bestuur en Administratie
-Kunst
-Literatuur en cultuur
-Medisch en Paramedisch
-Milieu en Economie
-Psychologie en Pedagogie
-Sociaal leven en Samenleving
-Techniek en Technologie
-Wetenschappen
-Zaken en Economie

Opbouw kennisdomein
Elk kennisdomein in HorizonTaal heeft een specifieke opbouw. Deze zijn in blog 4
uitgebreid beschreven. Zie hieronder het schematische overzicht.

(Bron: Vanmontfoort, 2011, p.9)

Het kennisdomein Medisch en Paramedisch als praktijkvoorbeeld

Stripverhaal
In het stripverhaal binnen het domein Medisch en Paramedisch bestaat de ‘controverse’
uit de vraag hoe de ruwe medische zorg in oorlogsgebied zich verhoudt tot de medische
zorg in reguliere ziekenhuizen.

Wanneer in een regulier ziekenhuis ‘zomaar’ een been geamputeerd wordt, zal hier
juridisch veel over te doen zijn. In oorlogssituaties is dit echter veel sneller de praktijk.
Maar wat is nou goed en niet goed?

Hierover gaan de leerlingen onder begeleiding van de docent/coach met elkaar in
gesprek. Zo wordt het kennisdomein en de daarbij behorende beroepen, voor de
leerlingen ontsloten, vanuit intrinsieke betrokkenheid op het thema.

Activiteiten
Alle kennisdomeinen bevatten zes activiteiten. De leerlingen mogen kiezen welke
activiteit ze uitvoeren, en of ze dit alleen doen of in een groepje. De activiteiten en rollen
binnen Medisch en Paramedisch zijn hieronder weergegeven.

In een HAVO 2-klas kiezen de leerlingen voor verschillende activiteiten:
-Eén groepje topsporters verzorgt een demonstratieles. 
-Eén groepje inspanningsfysiologen gaat aan de slag gaat met het verbeteren van
fysieke inspanningen. 
-Twee groepjes verpleegkundigen frissen hun kennis over verbandtechnieken op. 
-Twee meiden bereiden een les voor over de functies van het menselijk lichaam.

De rollen van gezondheidsconsulent en apotheker worden vandaag niet gekozen.

In de korte introductie bij de activiteit ‘Leerkracht staat het volgende:

“Je bent leerkracht biologie op een middelbare school. In de loop van het tweede
jaar heb je in de lessen vooral het menselijk lichaam behandeld. Hierbij ben je
blijven stilstaan bij enkele belangrijke lichaamsfuncties zoals de spijsvertering, de
ademhaling, de bloedsomloop en de werking van de hersenen. Vandaag bereid je
de laatste les van het schooljaar voor. Met behulp van kaartjes waarop de namen
van wel zestig organen staan, ga je leerlingen voorstellen hoe alle
lichaamsfuncties met elkaar samenhangen in het menselijk lichaam. Het lijkt wel
één grote chemische fabriek.”

De twee meiden gaan enthousiast aan de slag. Ze gebruiken de kaartjes (organen) die
bij de opdracht zitten en verzinnen er van alles bij. Maar op een gegeven moment raken
ze geblokkeerd. Hoe zat het ook alweer met de alvleesklier en de lever? Waar moeten ze
die plaatsen in het geheel? En hoe werkte het ook alweer met die organen in het geheel
van de spijsvertering?

Na even met de meiden te hebben gesproken, gaan ze op zoek naar informatie via
internet. Ondertussen ga ik met hen in gesprek over wat zij wel en niet leuk vinden aan
deze opdracht. (Over dit gesprek meer in blog 7.) Op basis van de informatie die ze
gevonden hebben, maken de meiden een presentatie over hun les.

Kwartet en logboek
Nadat iedereen een presentatie heeft gegeven, is het tijd voor het kwartet en het
logboek. Bij de vraag in het logboek ‘Wat heb je over jezelf geleerd? Wat wil je zeker
onthouden?’ antwoord een van de meiden: ‘Ik wil geen leraar biologie worden, ik houd
van kunst. Dingen samen doen, vind ik wel erg leuk.’

Groeivraag
Schrijf bij elke van de zes genoemde rollen binnen dit Kennisdomein op wat je er wel en
niet leuk aan zou vinden. Zijn er zaken die je in je huidige werk zou willen integreren? Is
dat mogelijk? Hoe? Wat is het alternatief?

Tot slot
Volgende week ga ik uitgebreid in op de verschillen de rollen en menstypes die binnen de
methodiek HorizonTaal centraal staan.

Bronnen
Rossum, Cora van (2014), Kwetsbaarheid is kracht. Menselijk maatwerk in inspirerend,
duurzaam en ambachtelijk loopbaan-en studiekeuzeadvies. Rotterdam: in eigen beheer.

Vanmontfoort, Magda (2011), HorizonTaal, Studiekeuze als ontdekking. Antwerpen/ Apeldoorn: Garant.

Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam,
inspirerend en ambachtelijk, loopbaan- en studiekeuzeadvies”.

Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt iedere maandag.

De foto is een coproductie van Marcel Sjoers, ergotherapeut en fotograaf
(www.marcelsjoers.nl) en Cora van Rossum, loopbaanadviseur, coach, ergotherapeut en
pastoraal werker (www.loopbaanparadox.nl). De foto’s zijn te bestellen bij Marcel Sjoers
via marcel@marcelsjoers.nl.

Dit blog staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd
(http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd), redacteur.
Cora van Rossum –www.loopbaanparadox.nl – 13-10-2014