Loopbaanparadox

Kwetsbaarheid is kracht!
Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaanadvies

Aflevering 10: Het belang van goede basisvaardigheden

door ·

Aandacht voor taal binnen HorizonTaal
Taal is een essentieel instrument in onze loopbaan. De LOB-methodiek HorizonTaal, die Loopbaanparadox op verschillende scholen verzorgt, besteedt daarom niet alleen aandacht aan loopbaanvragen voor jongeren, maar ook aan taalontwikkeling. Dat dit van belang is, blijkt ook uit het rapport van de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen dat in 2008 in opdracht van het ministerie van OCW werd geschreven. Deze serie van twaalf blogs heeft dan ook als onderwerp: aandacht voor taal binnen de LOB-methodiek HorizonTaal.

Ik hoop dat deze blogs bijdragen aan je persoonlijke ontwikkeling! Of je nu professional bent in het onderwijs, ouder of op een andere manier geïnteresseerd in dit onderwerp.

Wanneer je vragen hebt over de methodiek HorizonTaal, of wilt weten wat Loopbaanparadox voor jou of jouw school kan betekenen, of wanneer er persoonlijke vragen ontstaan, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!

Het belang van goede basisvaardigheden
In het vorige blog schreef ik dat de Expertgroep problemen signaleerde met betrekking tot de taalvaardigheid van leerlingen.Het rapport schetst daarnaast de basisvaardigheden die leerlingen van taal en rekenen moeten kennen en kunnen. Ook geeft het rapport aan waarom die vaardigheden van belang zijn, en hoe die vaardigheden het beste geleerd kunnen worden. Ik zie hierin grote overeenkomsten met de visie van Loopbaanparadox.

Het belang van goede basisvaardigheden wordt door het rapport van de Expertgroep als volgt gemotiveerd: De Expertgroep stelt voor taal en rekenen basiskennis en basisvaardigheden voor die leerlingen van het primair onderwijs tot de instroom in het hoger onderwijs geacht worden te beheersen. Het gaat om kennis en vaardigheden die noodzakelijk zijn voor een kansrijke en aansluitende leerloopbaan en die een goed maatschappelijk functioneren bevorderen (…)

 Het gaat in het referentiekader over het ‘wat’ van het onderwijs.

  • Datgene wat bijdraagt aan de harmonische persoonlijke ontwikkeling van leerlingen, deelnemers en studenten, de benutting van hun talenten en de ontwikkeling van een positief zelfbeeld.
  • Kennismaken met en kennis verwerven over wat we tot cultureel erfgoed rekenen, zoals dat in de loop van eeuwen is opgebouwd en door mensen is doorgegeven.
  • Wat nodig is om constructief te deel te nemen aan de samenleving en bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling ervan.

Basiskennis en basisvaardigheden worden door ons opgevat als dat wat noodzakelijk is voor persoonlijke ontwikkeling, culturele geletterdheid en maatschappelijke toerusting. Wij bezien basiskennis en basisvaardigheden niet uitsluitend vanuit het oogpunt van de utiliteit in het menselijk handelen, maar ook vanuit de kwaliteit ervan. Deze opvatting kleurt en bepaalt de keuze voor basiskennis en basisvaardigheden in ons advies.

Ons onderwijs wordt niet alleen wordt bepaald door het ‘wat’, maar in belangrijke mate ook door het ‘hoe’. De manieren waarop leraren en docenten onderwijs aanbieden, onderwijs organiseren, waarop zij hun leerlingen, deelnemers en studenten motiveren, uitdagen en begeleiden, zijn van doorslaggevende betekenis voor het succesvol realiseren van de gewenste inhouden en doelen (Expertgroep 2008a).

Het belang van goede basisvaardigheden binnen HorizonTaal
Ik was verrast door de formuleringen van de Expertgroep, omdat ze zo goed aansluiten bij waar de methodiek HorizonTaal voor staat. Een aantal overeenkomsten:

  1. De Expertgroep verbindt taalleren, de leerloopbaan en toekomstig goed maatschappelijk functioneren. Dit is, zoals ook is gebleken uit eerdere blogs, een grondgedachte in de methodiek HorizonTaal.
  2. Taalleren wordt verbonden met ‘een harmonische persoonlijke ontwikkeling van leerlingen, deelnemers en studenten, de benutting van hun talenten en de ontwikkeling van een positief zelfbeeld’. De rol van de docent als mediator en de mediatievaardigheden sluiten hier goed bij aan.
  3. Taalvaardigheid staat daarnaast ook in relatie tot ‘wat nodig is om constructief deel te nemen aan de samenleving en bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling ervan’. Ook dit is een van de uitgangspunten van HorizonTaal.
  4. Taalvaardigheid heeft volgens de Expertgroep te maken met de kwaliteit van het menselijk handelen. Het rapport stelt: ‘Wij bezien basiskennis en basisvaardigheden niet uitsluitend vanuit het oogpunt van de utiliteit in het menselijk handelen, maar ook vanuit de kwaliteit ervan. Deze opvatting kleurt en bepaalt de keuze voor basiskennis en basisvaardigheden in ons advies.’ We lieten eerder zien dat leerlingen binnen HorizonTaal leren om zich te bedienen van taal binnen het loopbaanveld van de activiteiten. Professionele taal.
  5. Het ontwikkelen van taalvaardigheid wordt gekoppeld aan de manier waarop taalonderwijs wordt aangeboden: ‘Ons onderwijs wordt niet alleen wordt bepaald door het “wat”, maar in belangrijke mate ook door het “hoe”. De manieren waarop leraren en docenten onderwijs aanbieden, onderwijs organiseren, waarop zij hun leerlingen, deelnemers en studenten motiveren, uitdagen en begeleiden, zijn van doorslaggevende betekenis voor het succesvol realiseren van de gewenste inhouden en doelen.’ De vorige afleveringen gaven mijn mening weer, vanuit de methodiek HorizonTaal, hoe het ‘hoe’ een upgrade kan krijgen.

De praktijk van HorizonTaal
Hier geen uitgebreide praktijkcasus. Er waren voldoende situaties in de praktijk waarbij het belang van de bovengenoemde basisvaardigheden duidelijk is geworden. Ik heb ze beschreven in mijn eerdere blogs.

Groeivraag
Wat kun jij praktisch met de informatie over de basisvaardigheden? Had je taalleren ooit vanuit dit perspectief bekeken? Waar wil je meer van weten? Wat wil je leren? Hoe ga je dat doen?

Vooruitblik
In het blog van volgende week gaat het over taalverwerving, hoe leerlingen meer kennis over taal krijgen, en hoe HorizonTaal daaraan bijdraagt. Tot dan!

Bronnen voor deze serie

  • Clark, Herbert H. (2005), Using language. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen (2008a), Over de drempels met taal en rekenen. Hoofdrapport van de Expertgroep Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen. SLO: Enschede. http://www.slo.nl/nieuws/dll/Hoofdrapport.pdf/download – voor het laatst geraadpleegd 7-8-2014.
  • Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen (2008b), Over de drempels met taal. De niveaus voor de taalvaardigheid. Onderdeel van de eindrapportage van de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen. SLO: Enschede. http://www.slo.nl/nieuws/dll/Taalrapport.pdf/ – voor het laatst geraadpleegd 9-1-2015.
  • Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen (2008c), Over de drempels met rekenen. Consolideren, onderhouden, gebruiken en verdiepen. Onderdeel van de eindrapportage van de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen. SLO: Enschede. http://www.slo.nl/nieuws/dll/Rekenrapport.pdf/ – voor het laatst geraadpleegd 9-1-15.
  • Rossum, Cora van (2014), Kwetsbaarheid is kracht. Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies. Rotterdam: Loopbaanparadox.
  • Vanmontfort, Magda van (2010a), ‘Taal en mediatie. Een beschouwing over communicatie in het onderwijs – mogelijke breuklijnen en wat mensen kunnen doen om breuken te helen’. In: Zorgbreed.Tijdschrift voor integrale leerlingenzorg 8, nr. 29, pp. 2-11. http://www.maklu.nl/MakluEnGarant/BookDetails.aspx?id=9781162169088 – voor het laatst geraadpleegd 7-8-2014.
  • Vanmontfort, Magda van (2010b), HorizonTaal, Studiekeuze als ontdekking, handleiding. Antwerpen / Apeldoorn: Garant.
  • Vanmontfort, Magda van (2009), ‘HorizonTaal – een leek voor de klas’. In: Caleidoscoop 21, nr. 6, pp. 4-21. http://caleidoscoop.be/index.php?ID=41314 – voor het laatst geraadpleegd 9-8-2014.

Over de LOB-methodiek HorizonTaal
De LOB-methodiek HorizonTaal wordt door Loopbaanparadox op een aantal middelbare scholen in Nederland gefaciliteerd. HorizonTaal is ontwikkeld door de Vlaamse Magda Vanmontfort, psycholoog en taalkundige. De methodiek is bedoeld voor middelbare scholieren van 13-14 jaar en bestaat uit twee componenten: beroepskeuze- en loopbaanontwikkeling én taalontwikkeling.

In 2014 schreef ik een blogserie over de inhoud en vormgeving van de LOB-methodiek HorizonTaal. Deze blogserie is na te lezen op www.loopbaanparadox.nl.

Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt iedere maandag.
De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).

Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl – 7-9-2015

Dit vind je misschien ook leuk...