8a. Verwantschap
Doelstellingen van de serie Karakter en Beverburchten
Meer weten over de doelstellingen van deze serie? Klik dan hier:
Toon text
‘Stilte staat tegenover zelfzucht en gebed tegenover grootspraak.’ Dat is een heel korte samenvatting van wijze woorden die ik las bij Abraham Heschel, een joodse filosoof, en die alles te maken hebben met karaktervorming, het onderwerp van deze blogserie.
Karaktervorming gebeurt daar waar jij je laat veranderen aan het leven. Deze verandering ontstaat waar jij je verhoudt tot ‘het anders’ in jezelf, in de ander en het andere. Tot dat wat we snappen, kunnen we ons gemakkelijk verhouden. In het leven komen we echter voortdurend zaken tegen in onszelf, in de ander en in het andere die we helemaal niet goed snappen. De neiging die dan automatisch ontstaat, is om in afweer te stappen, een oordeel te vellen of onze ogen te sluiten. En juist wanneer we dat niet doen en ons verhouden tot ‘het anders’ waarmee we geconfronteerd worden, ontstaat karaktervorming.
De stilte schept ruimte voor de confrontatie met het andere. In de stilte stopt de gerichtheid op alleen onszelf. In de stilte komt de grootspraak tot zwijgen. In de stilte vallen het (ant)woord en het weten weg. Dan kunnen we op andere gedachten komen. De stilte schept ruimte voor karaktervorming.
Ik zoek zelf een aantal keren per jaar een week(end) de stilte om zo de grote woorden om en in mijzelf weer even kwijt te raken. Te komen bij niet-weten. Ook mijn eigen angst en onzekerheid onder ogen te zien, die meestal oorzaken zijn van grootspraak. En zo nieuwe gedachten op te kunnen laten komen. Deze manier van leven helpt mij om te oefenen, zodat ik mijn karakter in kleine stappen kan vormen. Een levensproces.
Een andere vorm om tot stilte én karaktervorming te komen, is bewust reflecteren. Bijvoorbeeld in de vorm van een dag- of logboek. Hoe reageerde ik in deze (werk)situatie? Zou dit anders kunnen? Hoe wil ik mij ontwikkelen? Wat staat mij daarbij in de weg? Wat is mijn kracht?
Nog een manier om je karakter te vormen, is door middel van een intervisiegroep. Een intervisiegroep kan je helpen om je eigen dilemma’s, ontwikkelpunten en vragen met anderen onder woorden te brengen en anderen de gelegenheid te geven je een spiegel voor te houden.
Een persoonlijk voorbeeld. Ik heb een eigen bedrijf. Dat betekent dat ik behalve concrete prestatiedoelen (bijvoorbeeld: ik wil dan en dan een workshop hebben ontwikkeld) ook oefen- en ontwikkeldoelen stel. Ik ben iemand met veel visie. Omdat ik behoorlijk introvert ben en eigenlijk ook best verlegen, breng ik die visie niet zo makkelijk voor de bühne. Mijn oefen- en ontwikkeldoel is dat ik mijn visie zo verwoord dat ik anderen ermee help om zich te ontwikkelen en zo mijzelf zichtbaar maak met mijn visie. Dit gaat over karaktervorming. Dan gaat het over mijn eigen dilemma’s onder ogen zien en daarmee dealen. Stilte, intervisie, supervisie en goede collegiale contacten helpen mij om met mijn dilemma’s te dealen.
Ik zie het leven als een speelveld waarop allerlei toestellen staan die ik mag ontdekken, verkennen, ermee oefenen en zo mijzelf ontwikkelen. Dat helpt me om niet teleurgesteld te raken over al die dingen waar ik niet tevreden over ben, die niet gelukt zijn en die ik niet gehaald heb. Ik mag oefenen. Ik mag spelen.
Karaktervorming kan alleen plaatsvinden wanneer we tot stilte en tot stilstand komen, sprakeloos en ant-woord-loos durven worden en zo andere gedachten toelaten. In de komende blogs beschrijf ik twintig eigenschappen of elementen die bijdragen aan karaktervorming. Deze eigenschappen of elementen keren terug in de parabels over de familie Bever die ook deel uitmaken van deze blogserie.
Ik hoop dat de blogs en parabels je helpen om tot stilstand te komen en zo in kleine stappen je eigen karakter te vormen!
8a. Verwantschap
Uniciteit vormt een belangrijk onderdeel van karaktervorming, zoals uit het vorige blog duidelijk werd. In dit blog gaat het over verwantschap. Dat klinkt wellicht tegenstrijdig, maar het is eveneens een essentieel onderdeel van karaktervorming.
‘Verwantschap’ is een wat ouderwets woord. Ons verhaal is verwant aan het verhaal van anderen. Dit kan zijn door familieverwantschap, door verwantschap in een bedrijf, binnen een relatie of gezin, in vriendschappen en dergelijke. Hoe langer je elkaar kent, hoe omvangrijker het verhaal dat je samen hebt. Je verhoudt je met elkaar tot het verleden, de actuele situatie, breuklijnen, uitdagingen, mislukkingen, winst en verlies. Je verhoudt je dus met elkaar tot het leven. Levensecht. Dat verbindt en kan ook uit elkaar drijven. Dat versterkt of verzwakt juist de verwantschap.
We leven in een tijd waarin ‘verwantschap’ niet meer goed lukt. We verbreken snel. We leven in een wereld van flexibele (arbeids)relaties. Het boek van Dirk de Wachter, Liefde, een onmogelijk verlangen, laat de andere kant van de medaille zien. Hij stelt dat ons leren verhouden tot dat wat niet lukt evenveel zin kan hebben als verbreken. Want mogelijk zijn we met elkaar ook een volmaaktheidsideaal gaan koesteren. En het accepteren van de ‘niet-volmaaktheid’ is ook karaktervormend. Juist dit aspect komen we sterk tegen in het thema verwantschap.
Verwantschap gaat over hoe ik mij verhoud tot het historische verhaal dat vóór mij is geschreven. In mijn familie, waar ik veel zaken van tegenkom in mijn eigen leven. Of in het historische verhaal van de organisatie waar ik werk. Een cultuur is vaak jaren gevormd en of ik het nu prettig vind of niet, die is niet zomaar te veranderen. Hoe verhoud ik mij daar dan toe?
Verwantschap gaat over trouw aan de mensen met wie ik nu de klus klaar. Mijn familie, mijn collega’s, vrienden en anderen. En trouw betekent trouw aan het mooie en minder mooie, aan dat wat ik snap en dat wat ik echt niet begrijp, aan dat waar ik blij van word en dat waar ik echt woedend van word.
Verwantschap blijft. Ook wanneer je de verbinding verbreekt. Wat soms de juiste keuze kan zijn. Blog 7b. Een familieverhaal ging over een beverdochter die de banden met haar onmogelijke bevervader, en daarmee het familieverhaal, verbrak. Een goede keuze, die liet zien waar zij voor stond en die ervoor zorgde dat zij haar eigen leven kon opbouwen. Toch blijft deze dochter altijd dochter. De beverbloedband gaat nooit verloren. In een ander voorbeeld: je zit in een sollicitatiegesprek en je wordt doorgezaagd over juist die functie waar je met een groot conflict wegging, omdat men vond dat je disfunctioneerde… Ergens opgedane verwantschap blijft onderdeel van je verhaal. Het is karaktervormend om je daar steeds vanuit een nieuwe levensfase toe te blijven verhouden.
Groeivraag
Hoe verhoud jij je tot oude, blijvende en nieuwe verwantschappen, zodat ze bijdragen aan de vorming van jouw karakter?
Bronnen voor deze serie
Meer weten over de bronnen voor deze serie? Klik dan hier:
Toon text
Covey, S.R. (2007), De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.
Dam, A. van (2009), De kunst van het falen. Hoe je door effectief leren succesvol kunt presteren, Amsterdam: Ambo.
Derks, W. (2003), Een leefregel voor beginners, Tielt: Lannoo.
Grün, A. (2010), Benedictijnse regels voor een gelukkig leven, Baarn: Forte Uitgevers BV.
Halík, T. (2016), Geduld met God. Twijfel als brug tussen geloven en niet-geloven, Zoetermeer: Uitgeverij Boekencentrum.
Ouaknin, M. (2001), De tien geboden, Amsterdam: Uitgeverij Boom.
Rossum, C. van (2014), Kwetsbaarheid is kracht. Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies, Rotterdam: Loopbaanparadox, in eigen beheer.
Rossum, C. van, ‘Angst is niet iets om bang voor te zijn’, in: CoachLink Magazine 2015, nr. 4, pp. 55-58.
Rossum, C. van, ‘Verbinding creëren door te luisteren’, in: CoachLink Magazine 2015, nr. 3, pp. 80-83.
Rossum, C. van, ‘Gezond en duurzaam werken – een leerproces voor werkgever en werknemer!’, in: CoachLink Magazine 2016, nr. 5, pp. 56-59.
Rossum, C. van, ‘Leidinggeven aan gezond en duurzaam werken’ in: CoachLink Magazine 2016, nr. 6, pp. 70-73.
Sinek, S. (2016), Begin bij het waarom. De gouden cirkel van ondernemen, Amsterdam: Uitgeverij Business Contact.
Whitworth, L., H. Kimsey-House & Ph. Sandahl (2007), Co-Actief Coachen. Nieuwe vaardigheden voor professioneel en persoonlijk coachen, Zaltbommel: Thema.
Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt tweewekelijks.
De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).
Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!
Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl –11-3-2018
