Jouw waarom: Beatrice van der Heijden

‘Je leert jezelf en je mogelijkheden echt kennen in contact met andere mensen’

Waarom doen mensen het werk dat zij doen? Waar worden mensen blij van in hun werk? Wat maakt dat mensen trouw blijven in en aan hun werk? Deze vragen gaan over de drijfveren, over het waarom van werk.

Met Loopbaanparadox wil ik mensen (terug)brengen bij dat wat hen ten diepste drijft. Over dit waarom en onze drijfveren hield Simon Sinek, de schrijver van het boek Begin bij het waarom. De Gouden Cirkel van ondernemen een mooie TEDxMaastricht (https://www.youtube.com/watch?v=4VdO7LuoBzM). In het netwerk om Loopbaanparadox werk ik samen met bevlogen mensen die ‘het waarom’ in hun werk graag centraal stellen. In deze blogserie laat ik hen aan het woord over hun waarom…

In dit interview stel ik graag Beatrice van der Heijden aan je voor.

Veel inspiratieplezier bij het lezen van het verhaal van Beatrice over haar ’waarom’!

Kun je iets vertellen over het werk dat je doet?

Ik heb een achtergrond als arbeids- en organisatiepsychologe en ik werk nu als hoogleraar Strategisch Human Resource Management bij het Institute for Management Research van de Radboud Universiteit te Nijmegen. Daar ben ik tevens voorzitter van de vakgroep Strategisch HRM. Ik heb ook benoemingen als hoogleraar bij de Open Universiteit Nederland, en internationaal bij Kingston University, Londen, UK, en bij Hubei University, Wuhan, China, en per 1 oktober aan de Universiteit van Gent, België.

Binnen mijn vakgebied houd ik me vooral bezig met het onderwerp duurzame loopbanen, en daarbinnen vormen oudere werknemers een van mijn voornaamste aandachtsgebieden. Dit onderwerp bestudeer ik ook in internationaal verband. Hoe kunnen we, gezien de demografische ontwikkelingen, het beste op het toenemend aantal ouderen op de arbeidsmarkt inspelen? Hoe kunnen ouderen een zinvolle en betekenisvolle bijdrage blijven leveren in het arbeidsproces? Het is mijn missie en passie om de kracht van senioriteit ook empirisch aan te tonen. Want ik geloof echt in de toegevoegde waarde van oudere werknemers. Een oudere werknemer heeft meer ervaring, en als je bijvoorbeeld als oudere werknemer meerdere malen problematische situaties hebt doorleefd, zorgt dat ervoor dat je een breder arsenaal hebt om uit te putten als je voor een nieuwe complexe situatie komt te staan.

Je zag het filmpje van Simon Sinek. Hij verbindt het doel – dat wat ertoe doet –en het ‘waarom’ – de drijfveren – met elkaar. Kun jij iets vertellen over wat jou ten diepste drijft in je werk?

Ik vind het geweldig om wetenschappelijk aan de top te functioneren. Dat maakt het mogelijk om nieuwe kennis aan het vakgebied van duurzame inzetbaarheid toe te voegen, bij te dragen aan de verdere ontwikkeling hiervan, en dit vakgebied ook mede te creëren, vorm te geven. Om op dit niveau te kunnen functioneren heb je wel een hoge mate van creativiteit, analytisch vermogen, doorzettingsvermogen, frustratietolerantie en een lange adem nodig. Maar het geeft echt een kick als deze eigenschappen worden beloond, bijvoorbeeld als een wetenschappelijk artikel in een vaktijdschrift geplaatst wordt, waarvan je weet dat doorgaans 95% van de bijdragen wordt afgewezen!

Maar wat voor mij even belangrijk is, ook vanuit mijn achtergrond als arbeids- en organisatiepsychologe, is om een vertaalslag te maken van de wetenschappelijke kennis naar de maatschappij, naar de maatschappelijke stakeholders.

Hoe blijf je geïnspireerd om het werk te doen dat je doet? Welke keuzes maak(te) je daarvoor? Heb je ook obstakels ervaren, en zo ja, hoe ben je daarmee omgegaan?

Ik raak enorm geïnspireerd door de ervaringen en de uitwisseling met collega’s in het buitenland. Ik vind het een eer dat ik ook internationaal veel waardering ontvang voor het werk dat ik in ons kikkerlandje doe. Ook vind ik het inspirerend om mijn junior collega’s en promovendi te helpen en te leren om academische artikelen te schrijven; hoe vertaal je de inzichten nu wetenschappelijk en maak je ze geschikt voor publicatie?

Wat mij daarnaast inspireert, is om jonge studenten te helpen om inzicht te krijgen in organisaties. Ze hebben op die leeftijd nog niet veel werkervaring opgedaan, sommigen hebben een bijbaantje in een café, anderen in de supermarkt, maar ik vind het mooi als ze aan het einde van een cursus zeggen: wat heb ik veel inzicht gekregen in een arbeidsorganisatie, ik weet nu meer over hoe je mensen motiveert, en wat is ondernemen eigenlijk een prachtig vak, ik zou zelf wel ondernemer willen worden, wat moet ik daarvoor lezen of doen, mevrouw?

Obstakels ervaar ik niet veel, eigenlijk, maar ik kom ze wel eens tegen in mijn managementfunctie. Het komt bijvoorbeeld voor dat ik merk dat er informatie wordt achtergehouden voor bepaalde collega’s. Dat vind ik een vorm van misleiding en bedrog, want integriteit en transparantie zijn voor mij zeer belangrijk. En ik ageer er fel tegen indien deze ontbreken. Ik ga geen scène schoppen, maar ik treed daar wel consequent tegen op vanuit mijn normen en waarden. Overigens altijd op een nette manier en met behoud en aandacht voor de kwaliteit van de relatie.

 Simon Sinek stelt overtuigd dat echte inspiratie en verbinding alleen mogelijk zijn als we elkaar ook ‘werkelijk de hand schudden’, met andere woorden, door echt contact. Welke rol speelt voor jou ‘echt’ contact met de mensen met wie je samenwerkt? Is er voor jou een verband met je drijfveren?

Vertrouwen speelt in mijn werken met mensen een hele grote rol. Ik ben alert op goede relaties en besteed daar veel aandacht aan. Ik wil altijd zorg hebben voor de menselijke kant. En daarbij heb ik ook moeten leren dat ik niet altijd aardig gevonden hoef te worden. Dit vind ik overigens altijd nog een lastig iets …

Ik ben iemand die veel tijd besteed aan werken, omdat ik hier intrinsiek heel gemotiveerd voor ben en graag tot de top in ons vakgebied wil horen en zinvolle bijdrages aan de maatschappij wil leveren door mijn werk ook te vertalen in breder toegankelijke boeken en artikelen. En dat kost veel tijd. Ik publiceer veel (zegt men …) en dan hoor ik wel eens: hoe krijg je dat voor elkaar? Maar die productiviteit wil ik niet aan mijn medewerkers opleggen. Ik wil dat ze voldoen aan de academische eisen die worden gesteld, maar ze hoeven niet op dezelfde manier te presteren als ik dat doe vanuit mijn ambities. Ik wil graag aansluiten bij het vermogen en de kracht van de medewerkers en de studenten en daar draagt persoonlijk contact aan bij.

Wat zou je de lezer van dit blog willen meegeven over ‘het waarom’ in werk?

In de oratie die ik hield toen ik werd benoemd als hoogleraar vertelde ik dat er wetenschappelijk gezien drie indicatoren zijn die van invloed zijn op duurzame loopbanen:

• Duurzaam streven naar succes en succesvol zijn; dit houdt in dat je op een goede manier productief kunt zijn, je kunt op een prettige manier werken, en je levert goede resultaten.
• Geluk: dit houdt in dat je je werk als betekenisvol en zinvol ervaart; dat het ertoe doet waar je aan bijdraagt en je je daarvoor vanuit je eigen waarden kunt inzetten.
• Gezondheid: hierbij gaat het zowel om de mentale als fysieke gezondheid.

Deze drie indicatoren hangen met elkaar samen en beïnvloeden elkaar, het zijn zogezegd ‘communicerende vaten’. Aan de hand hiervan zou je dus kunnen kijken: hoe zit het met deze factoren in mijn werk? Wat kan ik veranderen indien nodig? Hoe pak ik dat aan? Vanuit een levensloopbenadering moet je altijd kijken naar de invloed van persoonlijke factoren, functie-gerelateerde factoren en organisatorische factoren in de verschillende loopbaanfases. Voor een senior kunnen soms heel andere factoren van belang zijn dan voor een junior of een medewerker van middelbare leeftijd. Het is van groot belang om vanuit een niet-normatief raamwerk te kijken naar wat mensen gelukkig maakt en gezond houdt op het werk en daarbuiten, en op welke manier de productiviteit in de verschillende levensfases gestimuleerd en bewaakt kan worden.

Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl –30-10-2018