Aflevering 2: Ontstaan HorizonTaal en implementatie HorizonTaal Nederland

Blogserie Loopbaanparadox-J en HorizonTaal
“Wie ben ik?”, “Wat wil ik?”, “Wat kan ik?” En: “Onder welke voorwaarden kan ik zijn wie ik ben en wil zijn?” Loopbaanparadox Jeugd (J) biedt met HorizonTaal een LOB-methodiek die leerlingen op de middelbare school op methodische wijze ondersteunt bij het maken van een goede profiel- en beroepskeuze.

Deze blogserie geeft meer informatie over:
– de theoretische achtergronden van de methodiek HorizonTaal (blog 1-3)
– de praktijk van HorizonTaal (blog 4-6)
– de begeleiding van leerlingen, docenten en scholen door Loopbaanparadox (blog 7-10)
– Loopbaanparadox-J en de (toekomstige) arbeidsmarkt (blog 11).

Praktijkvoorbeeld en groeivraag
Elk blog beschrijft een praktijkvoorbeeld en sluit af met een groeivraag. Wanneer hierdoor persoonlijke dilemma’s of ervaringen naar boven komen, is mailen hierover altijd kosteloos mogelijk ( cora@loopbaanparadox.nl ).

Blog 2: Ontstaan HorizonTaal en implementatie HorizonTaal Nederland
Dit blog beschrijft hoe HorizonTaal is ontstaan en welke ontwikkelingen op Nederlandse scholen Loopbaanparadox-J ertoe bracht om HorizonTaal Nederland op de markt te brengen.

Geschiedenis HorizonTaal België
De Vlaamse provincie kampte eind jaren negentig met grote sociale en maatschappelijke problematiek: er heerste veel criminaliteit, veel werkloosheid, de integratie verliep moeizaam, er was sprake van veel schooluitval en een grote taalachterstand.

Om in deze situatie een keer te brengen, besloot de provincie zich te richten op jongeren van 13 en 14 jaar waarbij zij twee zaken wilde aanpakken die met elkaar samenhangen: de leerloopbaan en de taalontwikkeling.

Magda Vanmontfoort, psychologe en taalkundige, werd benoemd om een methodiek te ontwikkelen. In samenwerking met diverse scholen ontwikkelde zij een wetenschappelijk onderbouwde praktische methodiek, HorizonTaal. In 2011 is de methodiek uitgegeven bij Uitgeverij Garant in Antwerpen en Apeldoorn.

Vraagstelling scholen LOB
Loopbaanparadox wil ook graag invulling geven aan LOB-beleid. Goede loopbaankeuzes beginnen namelijk al vroeg. Uit gesprekken met meerdere decanen, docenten en bestuurders van diverse scholen in het voortgezet onderwijs in Nederland bleek daarbij grote behoefte aan:

1. Jongeren bewust maken van het doel van onderwijs, zodat de school relevantie krijgt en de intra-persoonlijke motivatie stijgt.
2. Uitgebreide aandacht voor studiekeuze, waarbij jongeren en niet de profiel-, studie- en beroepskeuze centaal staan.
3. Een methode die jongeren eigen ontdekkingen laat doen, en niet primair informatie geeft.
4. Het vergroten van taalvaardigheid. Er is behoefte aan extra leersituaties – naast het vak Nederlands – om hierin voortgang te boeken.
5. Trainingen coachende gespreksvaardigheden voor mentoren, decanen waarbij de jongere en zijn vragen en ontdekkingen centraal staan.
6. Vergroten betrokkenheid ouders. Scholen willen ouders beter betrekken bij het gehele curriculum, de voortgang van het curriculum en bij profiel-, studie- en beroepskeuze. Scholen vinden dit lastig te implementeren en missen ook hier vaak de gespreksvaardigheden.
7. Training feedback geven en ontvangen. Goede feedback geven is niet altijd makkelijk en vraagt daarom om training.
8. Training mediatievaardigheden. Jongeren zijn, ondanks hun jonge leeftijd, gebrek aan kennis en levenservaring, zelf de deskundige over hun leven. Docenten vinden het soms lastig om vanuit dit uitgangspunt met jongeren in gesprek te komen.
9. Gedegen borging van een nieuwe methodiek. Nieuwe methodieken en vaardigheden worden vaak ingekocht of getraind, maar er is ook behoefte aan een duidelijke implementatie hiervan. Die laat nu soms te wensen over.

In het reguliere curriculum ontbreekt het de school vaak aan een methodiek die geïmplementeerd kan worden en die docenten gedegen traint in wat voor de leerlingen, tussen collega’s onderling en in de communicatie met ouders nodig is. Hier sluit Loopbaanparadox-J met onder andere de methodiek HorizonTaal gedegen op aan.

De praktijk
De kinderen halen er zelfvertrouwen uit [uit HorizonTaal, CvR]: ze voelen dat ze meer kunnen dan ze van zichzelf dachten. De ruimte die leerlingen krijgen om zelf te kiezen en de verantwoordelijkheid die ze daarbij krijgen van de leerkracht speelt een belangrijke rol voor dat zelfvertrouwen. Oké, het materiaal is moeilijk, de lat ligt hoog, maar het sluit zo mooi aan bij hun eigen jongerencultuur dat ze die verantwoordelijkheid willen en kunnen dragen.

Groeivraag
Vorige week stelde je jezelf de volgende vragen: “Wie ben ik?”, “Wat wil ik?”, “Wat kan ik?”, “Onder welke voorwaarden?”. Schrijf vandaag twee punten op die op dit moment in je werk of loopbaan niet kloppen met het antwoord op deze vragen. Wat ga je hiermee doen?

Tot slot
Volgende week meer over de inhoud en opbouw van de methodiek HorizonTaal.

Bronnen
Rossum, Cora van (2014), Kwetsbaarheid is kracht. Menselijk maatwerk in inspirerend, duurzaam en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies

Vanmontfoort, Magda (2011), HorizonTaal, Studiekeuze als ontdekking, Antwerpen / Apeldoorn: Garant

http://www.looa.be/files/Horizontaal/HorizonTaalCTO.pdf – 19-9-2014

Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt iedere maandag.

De foto is een coproductie van Marcel Sjoers, ergotherapeut en fotograaf (www.marcelsjoers.nl) en Cora van Rossum, loopbaanadviseur, coach, ergotherapeut en pastoraal werker (www.loopbaanparadox.nl). De foto’s zijn te bestellen bij Marcel Sjoers via marcel@marcelsjoers.nl

Dit blog staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd ), redacteur.
Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl – 22-9-2014