Aflevering 7: Elke plant zijn eigen verzorging
Doelstelling blogserie Leiderschap
Meer weten over de doelstelling van deze blogserie over leiderschap? Klik dan hier:
Toon text
Inleiding
De blogserie Leiderschap: IK, WIJ, ZIJ heeft de volgende doelstellingen:
1. IK: Leidinggevenden bewust maken van hun diepste drijfveren en de gevolgen daarvan voor effectief leiderschap – blogs 1-4
2. ZIJ: Leidinggevenden bewust maken van hun bijdrage aan het functioneren en de groei van medewerkers en teams – blogs 5-8
3. WIJ: Leidinggevenden bewust maken van hun rol in de organisatie en de organisatiedoelen – blogs 9-12
4. ZIJ: Leidinggevenden bewust maken van hun rol bij het doorvoeren van veranderingen – blogs 13-16
5. IK, WIJ, ZIJ: Leidinggevenden bewust maken van de essentie van luisteren voor goed leiderschap – blogs 17-20
Deel 2 ZIJ: Leidinggeven aan je medewerkers
Hoe geef je effectief leiding aan je medewerkers, zodat zij floreren en je onderneming het goeddoet? Welke eigenschappen zijn van belang? Deze vragen staan centraal in het tweede deel van de blogserie over leiderschap (blog 5-8). Een goede leidinggevende heeft oog voor de uniciteit van zijn of haar medewerker. Over deze derde eigenschap van leidinggeven gaat dit zevende blog.
Elke plant zijn eigen verzorging
Wanneer je een plant koopt, hangt er altijd een kaartje aan onder welke omstandigheden deze het beste groeit en bloeit. Elke plant heeft net weer een andere behandeling nodig. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de medewerkers aan wie je leidinggeeft. Iedere medewerker heeft een eigen karakter, een eigen geschiedenis, eigen sterke en zwakke punten. Het is goed om hier zicht op te hebben, zodat jouw medewerker het beste tot bloei komt.
Het onderstaande schema, dat er op het eerste gezicht misschien wat ingewikkeld uitziet, wil ik gebruiken om de unieke voorwaarden voor werk van iedere medewerker in kaart te brengen. Ik ga in op twee onderwerpen: 1) werk en 2) belasting versus belastbaarheid.
(Weergegeven in Rossum 2014, p. 24.)
Werk
Er zijn allerlei factoren die van invloed zijn op de manier waarop medewerkers al dan niet goed functioneren:
- de inhoud van het werk;
- de strategie en organisatie van het bedrijf;
- de thuissituatie met de haar vaak eigen life-events;
- de afstemming tussen werk en privé.
In het linkerdeel van het bovenstaande schema zijn deze factoren in kaart gebracht.
Belasting en belastbaarheid
In het middendeel van het bovenstaande schema gaat het over de belasting en belastbaarheid van werknemers. Er zijn mensen die bij wijze van spreken iedere week 24/7 kunnen werken. En er zijn mensen die meer dan voldoende hebben aan vier dagen in de week van acht uur. Onze belastbaarheid is dat wat we aan draagkracht hebben, dat wat we kunnen dragen. Die is voor ieder mens anders en ieder mens heeft ook nog eens een andere levenssituatie die die draagkracht beïnvloedt.
Het is van belang om als leidinggevende zicht te krijgen op de factoren die van invloed zijn op het functioneren van je medewerkers. En dat medewerkers op een verschillende manier functioneren. Het onderstaande praktijkvoorbeeld maakt dat duidelijk.
Het verhaal van Adima
Adima werkt als apothekersassistente. Deze wereld staat commercieel sterk onder druk. Het werk moet met veel minder mensen worden gedaan en veel collega’s worden boventallig verklaard. Dit heeft grote gevolgen voor de werkinhoud van Adima. Het lukt haar niet goed om haar nieuwe taakinhoud op te pakken. Dit leidt tot een conflict met haar nieuwe leidinggevende.
Adima had met haar vorige leidinggevende goede afspraken gemaakt over de tijden die ze werkte. Dit zorgde ervoor dat ze de kinderen naar en van school kon halen. Voor haar was dat belangrijk voor de rust in haar gezin. Ook als de kinderen onverhoopt een keer ziek waren, was er altijd, samen met haar collega’s en leidinggevende wel iets te regelen (denk aan blog 2 over samenwerking als eigenschap van de leidinggevende).
In het ‘nieuwe regime’ was deze ruimte er niet meer. Naast het feit dat de nieuwe taakinhoud lastig was voor Adima, alle taken met minder mensen moesten worden uitgevoerd en de relatie met haar leidinggevende onder druk kwam te staan, kon ze de combinatie tussen werk en privé praktisch niet goed meer geregeld krijgen. De belasting werd daardoor te groot. Hierdoor kreeg Adima opnieuw last van psychische klachten die in het verleden bij haar hadden gespeeld. Adima werd ziek en viel uiteindelijk langdurig uit. Aan mij werd gevraagd om Adima te begeleiden naar een andere baan. Pijnlijk!
Oog voor uniciteit
Of de ziekte en het zoeken naar een nieuwe baan te voorkomen waren geweest, weet ik niet. Toch wil ik met dit voorbeeld duidelijk maken dat de werknemer een ‘gehele mens’ is. Een mens met zijn unieke capaciteiten, zijn unieke grenzen, privésituatie, unieke bij hem passende goed of minder goed ontwikkelde sociale skills, groeiwensen of juist niet, etc. etc. De gehele mens bepaalt of een draaglast ook te dragen is door de draagkracht. Wanneer je als leidinggevende oog hebt voor het geheel van de mens, voor zijn of haar uniciteit, ontstaat er zorg. Iedere plant zijn eigen verzorging… Dit kan zeker verzuim en uitval voorkomen en hierin heb je als leidinggevende een belangrijke rol.
Groeivraag
Neem drie medewerkers in gedachten. Kijk eens naar wat ‘werk’ en ‘belasting versus belastbaarheid’ bij hen inhouden. Welke ontdekkingen doe je? Wat kun je met deze ontdekkingen? Wat weerhoudt je ervan om hier iets mee te doen? Hoe kun je aan de hand van het bovenstaande schema de groei van je medewerkers bevorderen?
Vooruitblik
Volgende week staat de vierde eigenschap van effectief leidinggeven centraal: aandacht voor zingeving.
Bronnen voor deze serie:
Meer weten over de bronnen die voor deze serie zijn geraadpleegd? Klik dan hier:
Toon text
Bronnen voor deze serie
- Ardon, A. (2013), Doorbreek de cirkel! Hoe managers onbewust verandering blokkeren, Amterdam / Antwerpen: Uitgeverij Business Contact.
- Benedictus van Nurcia (2008), De regel van Sint-Benedictus, Amsterdam: Athenaeum – Polak & Van Gennep.
- Collins, J. (2014), Good to Great. Nederlandstalige editie. Waarom sommige bedrijven een sprong vooruit maken… en andere niet, Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.
- Covey, S.R. (2007), De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.
- Derkse, W. (2003), Een leefregel voor beginners, Tielt: Lannoo.
- Hulst, P. van der (2008), Ergotherapeutische interventies in de balans van Arbeid en Gezondheid. Onderzoeksscriptie: Opleiding voor Arboconsultants, Master of Occupational Health, NSPOH.
- Introductiecursus Presentietheorie (2014) – http://www.presentie.nl/educatie/cursussen/120-zesdaagse-cursus-introductie-in-de-presentietheorie-2013
- Leergang Beleef Benedictus (2014) – http://www.beleefbenedictus.nl
- Rossum, Cora van (2014), Kwetsbaarheid is kracht. Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies, Uitgave Loopbaanparadox.
- Rossum, Cora van (2015), Verbinding creëren door te luisteren, in: CoachLink Magazine 3, pp. 82-85.
- Whitworth, L., H. Kimsey-House & Ph. Sandahl (2007), Co-Actief Coachen. Nieuwe vaardigheden voor professioneel en persoonlijk coachen, Zaltbommel: Thema.
Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt iedere maandag.
De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).
Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!
Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl – 24-8-2015
