2a. Wek tot leven
Doelstellingen van de serie Karakter en Beverburchten
Meer weten over de doelstellingen van deze serie? Klik dan hier:
Toon text
‘Stilte staat tegenover zelfzucht en gebed tegenover grootspraak.’ Dat is een heel korte samenvatting van wijze woorden die ik las bij Abraham Heschel, een joodse filosoof, en die alles te maken hebben met karaktervorming, het onderwerp van deze blogserie.
Karaktervorming gebeurt daar waar jij je laat veranderen aan het leven. Deze verandering ontstaat waar jij je verhoudt tot ‘het anders’ in jezelf, in de ander en het andere. Tot dat wat we snappen, kunnen we ons gemakkelijk verhouden. In het leven komen we echter voortdurend zaken tegen in onszelf, in de ander en in het andere die we helemaal niet goed snappen. De neiging die dan automatisch ontstaat, is om in afweer te stappen, een oordeel te vellen of onze ogen te sluiten. En juist wanneer we dat niet doen en ons verhouden tot ‘het anders’ waarmee we geconfronteerd worden, ontstaat karaktervorming.
De stilte schept ruimte voor de confrontatie met het andere. In de stilte stopt de gerichtheid op alleen onszelf. In de stilte komt de grootspraak tot zwijgen. In de stilte vallen het (ant)woord en het weten weg. Dan kunnen we op andere gedachten komen. De stilte schept ruimte voor karaktervorming.
Ik zoek zelf een aantal keren per jaar een week(end) de stilte om zo de grote woorden om en in mijzelf weer even kwijt te raken. Te komen bij niet-weten. Ook mijn eigen angst en onzekerheid onder ogen te zien, die meestal oorzaken zijn van grootspraak. En zo nieuwe gedachten op te kunnen laten komen. Deze manier van leven helpt mij om te oefenen, zodat ik mijn karakter in kleine stappen kan vormen. Een levensproces.
Een andere vorm om tot stilte én karaktervorming te komen, is bewust reflecteren. Bijvoorbeeld in de vorm van een dag- of logboek. Hoe reageerde ik in deze (werk)situatie? Zou dit anders kunnen? Hoe wil ik mij ontwikkelen? Wat staat mij daarbij in de weg? Wat is mijn kracht?
Nog een manier om je karakter te vormen, is door middel van een intervisiegroep. Een intervisiegroep kan je helpen om je eigen dilemma’s, ontwikkelpunten en vragen met anderen onder woorden te brengen en anderen de gelegenheid te geven je een spiegel voor te houden.
Een persoonlijk voorbeeld. Ik heb een eigen bedrijf. Dat betekent dat ik behalve concrete prestatiedoelen (bijvoorbeeld: ik wil dan en dan een workshop hebben ontwikkeld) ook oefen- en ontwikkeldoelen stel. Ik ben iemand met veel visie. Omdat ik behoorlijk introvert ben en eigenlijk ook best verlegen, breng ik die visie niet zo makkelijk voor de bühne. Mijn oefen- en ontwikkeldoel is dat ik mijn visie zo verwoord dat ik anderen ermee help om zich te ontwikkelen en zo mijzelf zichtbaar maak met mijn visie. Dit gaat over karaktervorming. Dan gaat het over mijn eigen dilemma’s onder ogen zien en daarmee dealen. Stilte, intervisie, supervisie en goede collegiale contacten helpen mij om met mijn dilemma’s te dealen.
Ik zie het leven als een speelveld waarop allerlei toestellen staan die ik mag ontdekken, verkennen, ermee oefenen en zo mijzelf ontwikkelen. Dat helpt me om niet teleurgesteld te raken over al die dingen waar ik niet tevreden over ben, die niet gelukt zijn en die ik niet gehaald heb. Ik mag oefenen. Ik mag spelen.
Karaktervorming kan alleen plaatsvinden wanneer we tot stilte en tot stilstand komen, sprakeloos en ant-woord-loos durven worden en zo andere gedachten toelaten. In de komende blogs beschrijf ik twintig eigenschappen of elementen die bijdragen aan karaktervorming. Deze eigenschappen of elementen keren terug in de parabels over de familie Bever die ook deel uitmaken van deze blogserie.
Ik hoop dat de blogs en parabels je helpen om tot stilstand te komen en zo in kleine stappen je eigen karakter te vormen!
2a. Wek tot leven
Karaktervorming gaat over jezelf en de ander tot leven wekken. Leven dat de stukken eraf vliegen. Ontknopen, ontbinden, openstaan voor nieuwe en velerlei betekenissen van het leven, onverzadigde nieuwsgierigheid en een gevoel ontwikkelen voor de verborgen dynamiek van het leven (naar: Marc-Alain Ouaknin 2001, p. 35).
Als mens begeven we ons in het paradoxale gebied tussen kwetsbaarheid en eindigheid enerzijds en creatiekracht en oneindigheid anderzijds.
Ik heb bijvoorbeeld te dealen met het feit dat mijn dag 24 uur heeft, waarvan ik er zeker 8 slaap. Ik heb dus 16 uur over, terwijl ik taken heb liggen voor 48 uur. Daarbij beschik ik over een aantal talenten wél en ook over een aantal niet, waardoor ik beperkt ben in wat ik allemaal wil en kan. Ook ben ik raakbaar als mens. Ik kan verdriet oplopen en ondervinden hoe kwetsbaar ikzelf ben en hoe kwetsbaar het leven is. Ik kan dus niet altijd op elk moment wat ik zou willen en kunnen. Mijn leven is begrensd. Dat is de ene kant van het verhaal.
Anderzijds blijft mijn energie alleen bewaard als ik blijf ontwikkelen, blijf creëren. Stilstand is achteruitgang, is niet voor niets een bekend spreekwoord. Wanneer je mij tien jaar geleden had verteld dat ik nu veel schrijf en inspireer, zou ik je mogelijk uitgelachen hebben (sorry!). Maar omdat ik het graag wilde, en door steeds zelf een stap te zetten, binnen mijn grenzen, buiten mijn comfortzone, ontwikkelde ik mijn latente talenten. Het is dus ook goed dat ik openstond voor wat ik kon ontwikkelen. Voor mijn eigen creatiekracht. Dat is de andere kant van het verhaal.
Als mens hebben we vaak meer de neiging om onszelf en de ander op te sluiten en gevangen te zetten in de eindigheid dan ons te laten prikkelen en uitdagen tot de oneindigheid. Terwijl juist in het leven op de grens tussen eindigheid en oneindigheid vrijheid te vinden is. Karaktervorming daagt uit om het eigen leven – tussen eindigheid en oneindigheid, tussen kwetsbaarheid en creatiekracht – volledig aan te gaan én de ander daartoe volledig de kans te geven. Ik grijp maar even terug op mijn eigen ‘schrijftalent’. Omdat inspireren mijn ding is, heb ik het voertuig van de taal nodig. Toch weet ik van mijzelf dat ik niet een uitmuntend schrijver zal worden. Dat betekent dat ik op het snijvlak van kwetsbaarheid en creatiekracht veel moet oefenen en helpers heb om binnen die vrije ruimte te inspireren. Steeds daag ik mijzelf weer uit.
Het leven is paradoxaal. We zijn gebonden aan de eindigheid, de grenzen, dat wat niet kan. En regelmatig worden we ook geconfronteerd met de rauwheid van het bestaan. Tegelijk mogen we ontwikkelen, creëren, onszelf openstellen voor dat wat we nog niet kennen en niet weten, voor dat wat in ons levensverhaal nog niet geschreven is. Juist in de begrenzing van onze eindigheid ontdekken we de creatiekracht van de oneindigheid. Niet voor niets zeggen we dat een crisis een kans is. Daar waar wij onze grenzen raken, gaan we zoeken naar de weg buiten onze comfort-zone of zoeken we alternatieven. En daarmee wekken we onszelf tot leven. En het feit dat jij bent gekomen tot het einde van deze tekst, betekent dat het talent dat ik heb ontwikkeld, jou heeft weten te boeien… J
Groeivraag
Hoe kom jij tot leven? Waar liggen jouw grenzen? Waar ben je kwetsbaar? En waar liggen kansen om te groeien? Hoe wek jij anderen tot leven? Plan de komende week tijd om over deze vragen na te denken en schrijf gedachten die bovenkomen op.
Bronnen voor deze serie
Meer weten over de bronnen voor deze serie? Klik dan hier:
Toon text
Covey, S.R. (2007), De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.
Dam, A. van (2009), De kunst van het falen. Hoe je door effectief leren succesvol kunt presteren, Amsterdam: Ambo.
Derks, W. (2003), Een leefregel voor beginners, Tielt: Lannoo.
Grün, A. (2010), Benedictijnse regels voor een gelukkig leven, Baarn: Forte Uitgevers BV.
Halík, T. (2016), Geduld met God. Twijfel als brug tussen geloven en niet-geloven, Zoetermeer: Uitgeverij Boekencentrum.
Ouaknin, M. (2001), De tien geboden, Amsterdam: Uitgeverij Boom.
Rossum, C. van (2014), Kwetsbaarheid is kracht. Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies, Rotterdam: Loopbaanparadox, in eigen beheer.
Rossum, C. van, ‘Angst is niet iets om bang voor te zijn’, in: CoachLink Magazine 2015, nr. 4, pp. 55-58.
Rossum, C. van, ‘Verbinding creëren door te luisteren’, in: CoachLink Magazine 2015, nr. 3, pp. 80-83.
Rossum, C. van, ‘Gezond en duurzaam werken – een leerproces voor werkgever en werknemer!’, in: CoachLink Magazine 2016, nr. 5, pp. 56-59.
Rossum, C. van, ‘Leidinggeven aan gezond en duurzaam werken’ in: CoachLink Magazine 2016, nr. 6, pp. 70-73.
Sinek, S. (2016), Begin bij het waarom. De gouden cirkel van ondernemen, Amsterdam: Uitgeverij Business Contact.
Whitworth, L., H. Kimsey-House & Ph. Sandahl (2007), Co-Actief Coachen. Nieuwe vaardigheden voor professioneel en persoonlijk coachen, Zaltbommel: Thema.
Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt wekelijks.
De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).
Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!
Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl –27-11-2017
