16a Ontmoeting
Doelstellingen van de serie Karakter en Beverburchten
Meer weten over de doelstellingen van deze serie? Klik dan hier:
Toon text
‘Stilte staat tegenover zelfzucht en gebed tegenover grootspraak.’ Dat is een heel korte samenvatting van wijze woorden die ik las bij Abraham Heschel, een joodse filosoof, en die alles te maken hebben met karaktervorming, het onderwerp van deze blogserie.
Karaktervorming gebeurt daar waar jij je laat veranderen aan het leven. Deze verandering ontstaat waar jij je verhoudt tot ‘het anders’ in jezelf, in de ander en het andere. Tot dat wat we snappen, kunnen we ons gemakkelijk verhouden. In het leven komen we echter voortdurend zaken tegen in onszelf, in de ander en in het andere die we helemaal niet goed snappen. De neiging die dan automatisch ontstaat, is om in afweer te stappen, een oordeel te vellen of onze ogen te sluiten. En juist wanneer we dat niet doen en ons verhouden tot ‘het anders’ waarmee we geconfronteerd worden, ontstaat karaktervorming.
De stilte schept ruimte voor de confrontatie met het andere. In de stilte stopt de gerichtheid op alleen onszelf. In de stilte komt de grootspraak tot zwijgen. In de stilte vallen het (ant)woord en het weten weg. Dan kunnen we op andere gedachten komen. De stilte schept ruimte voor karaktervorming.
Ik zoek zelf een aantal keren per jaar een week(end) de stilte om zo de grote woorden om en in mijzelf weer even kwijt te raken. Te komen bij niet-weten. Ook mijn eigen angst en onzekerheid onder ogen te zien, die meestal oorzaken zijn van grootspraak. En zo nieuwe gedachten op te kunnen laten komen. Deze manier van leven helpt mij om te oefenen, zodat ik mijn karakter in kleine stappen kan vormen. Een levensproces.
Een andere vorm om tot stilte én karaktervorming te komen, is bewust reflecteren. Bijvoorbeeld in de vorm van een dag- of logboek. Hoe reageerde ik in deze (werk)situatie? Zou dit anders kunnen? Hoe wil ik mij ontwikkelen? Wat staat mij daarbij in de weg? Wat is mijn kracht?
Nog een manier om je karakter te vormen, is door middel van een intervisiegroep. Een intervisiegroep kan je helpen om je eigen dilemma’s, ontwikkelpunten en vragen met anderen onder woorden te brengen en anderen de gelegenheid te geven je een spiegel voor te houden.
Een persoonlijk voorbeeld. Ik heb een eigen bedrijf. Dat betekent dat ik behalve concrete prestatiedoelen (bijvoorbeeld: ik wil dan en dan een workshop hebben ontwikkeld) ook oefen- en ontwikkeldoelen stel. Ik ben iemand met veel visie. Omdat ik behoorlijk introvert ben en eigenlijk ook best verlegen, breng ik die visie niet zo makkelijk voor de bühne. Mijn oefen- en ontwikkeldoel is dat ik mijn visie zo verwoord dat ik anderen ermee help om zich te ontwikkelen en zo mijzelf zichtbaar maak met mijn visie. Dit gaat over karaktervorming. Dan gaat het over mijn eigen dilemma’s onder ogen zien en daarmee dealen. Stilte, intervisie, supervisie en goede collegiale contacten helpen mij om met mijn dilemma’s te dealen.
Ik zie het leven als een speelveld waarop allerlei toestellen staan die ik mag ontdekken, verkennen, ermee oefenen en zo mijzelf ontwikkelen. Dat helpt me om niet teleurgesteld te raken over al die dingen waar ik niet tevreden over ben, die niet gelukt zijn en die ik niet gehaald heb. Ik mag oefenen. Ik mag spelen.
Karaktervorming kan alleen plaatsvinden wanneer we tot stilte en tot stilstand komen, sprakeloos en ant-woord-loos durven worden en zo andere gedachten toelaten. In de komende blogs beschrijf ik twintig eigenschappen of elementen die bijdragen aan karaktervorming. Deze eigenschappen of elementen keren terug in de parabels over de familie Bever die ook deel uitmaken van deze blogserie.
Ik hoop dat de blogs en parabels je helpen om tot stilstand te komen en zo in kleine stappen je eigen karakter te vormen!
16a. Ontmoeting
Om een ontmoeting te laten slagen, is een eerlijke ontmoeting met mijzelf nodig. Ik moet vrij worden van de duistere geesten in me, van het automatisme om mijn problemen op een ander te projecteren. Als ik in de ontmoeting contact leg met iemand die aanvankelijk vreemd en onbegrijpelijk op me overkwam, dan vindt er heling in me plaats. De ontmoeting bevrijdt me van mijn neurotische levenspatronen en brengt me bij mijn ware ik. (…) Als ik de ander niet vooringenomen tegemoet treed, wordt me duidelijk dat ik mijn leven moet veranderen. Ik kan niet gewoon zo verder leven. Een ware ontmoeting met een ander opent een nieuw begin. (Grün 2010, pp. 27-28)
Durf jij jezelf aan de ander te laten veranderen? Hoe mijn leven, mijn kijk op het leven en mijn diepste overtuigingen, dat waarin ik geloof, ten diepste veranderde, vertel ik je in dit blog aan de hand van een persoonlijke ervaring uit mijn loopbaan.
Ik was hbo-opgeleid als ergotherapeut en had al het een en ander aan professionele ervaring opgedaan. Vervolgens ging ik werken in het daklozen- en verslavingscircuit. Een heel nieuwe wereld voor mij. Het werd me snel duidelijk dat alles wat ik geleerd had hier niet voldeed. Dat maak ik duidelijk aan de hand van het verhaal van Gert.
Gert was een zachtaardige man, met alle streken die mensen met een verslaving hebben. Alcohol is hun god, dus alles is geoorloofd om daaraan te komen. Doordat Gert veel op straat had gedronken, wild geplast, buiten had geslapen en nog een aantal van dat soort strafbare delicten, had hij een hele serie aan boetes openstaan. Een bedrag dat hij nooit zou kunnen betalen en iedere aanmaning werd hoger. Voor iemand die wel degelijk pogingen doet om van zijn leven iets te maken, een erg ontmoedigende situatie. Gert was eerder zwaar aan de drugs. Op eigen kracht was hij hier afgekomen. Een erg grote prestatie!
Wanneer ik in een eerdere levensfase Gert zou hebben ontmoet, zou ik waarschijnlijk iets gedacht hebben als ‘Ja, zuipen kunnen we allemaal en op straat lopen ook. Kom, maak wat van je leven!’
Nu werd ik veranderd, diep van binnenuit veranderd, door Gert en al zijn maten. Ik leerde dat ‘mijn mannen’ wel degelijk verantwoordelijk waren voor het leven dat zij leiden. Tegelijk leerde ik kijken in grote onmacht en weerloosheid. Daar was geen verantwoordelijkheid tegen opgewassen.
Ik ging in actie, voor Gert en anderen. En ik kreeg het door samenwerking tussen allerlei instanties, waaronder het OM, voor elkaar dat van een aantal van onze bewoners de boetes werden kwijtgescholden. Een overwinning. Voor mij. Maar zeker ook voor Gert!
Een paar weken later zitten Gert en ik samen in de auto. Er komt ons een politieauto tegemoet. Ik zie Gert verkrampen. Een diepgewortelde angst voor de politie zit in zijn genen. Tot hij ineens ontspant, mij glimlachend en trots aankijkt en zegt: ‘Ach, ik heb toch geen boetes meer!!’ Ik glimlach terug. Dan met een nog grotere glimlach zegt hij: ‘En jij?’ Ik geloof dat hij mijn antwoord niet verwachtte: ‘Ja, ik heb nog een boete openstaan…’
Dat ik een boete had terwijl Gert er geen meer had, heb ik in de jaren dat ik nog met Gert werkte, heel vaak moeten horen. En het veranderde mij in mijn diepste overtuigingen. Het feit, dat ik als zijn begeleider, wel een boete open had staan, terwijl hij geen boetes meer had, haalde hem weg uit de underdog-positie. We werden gelijkwaardig.
Ik leerde hier dat ik altijd vanuit gelijkwaardigheid met mensen wil optrekken, in welke rol en verhouding ik ook tot hen sta. En die verandering heb ik te danken aan de ontmoeting met Gert.
Groeivraag
Welke ervaring heb jij opgedaan in de ontmoeting met de ander? Hoe veranderde die ontmoeting jou? In hoeverre was jij van invloed op de verandering van de ander?
Bronnen voor de serie Karakter en Beverburchten
Meer weten over de bronnen voor deze serie? Klik dan hier:
Toon text
Bronnen voor deze serie
Covey, S.R. (2007), De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.
Dam, A. van (2009), De kunst van het falen. Hoe je door effectief leren succesvol kunt presteren, Amsterdam: Ambo.
Derks, W. (2003), Een leefregel voor beginners, Tielt: Lannoo.
Grün, A. (2010), Benedictijnse regels voor een gelukkig leven, Baarn: Forte Uitgevers BV.
Halík, T. (2016), Geduld met God. Twijfel als brug tussen geloven en niet-geloven, Zoetermeer: Uitgeverij Boekencentrum.
Ouaknin, M. (2001), De tien geboden, Amsterdam: Uitgeverij Boom.
Rossum, C. van (2014), Kwetsbaarheid is kracht. Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies, Rotterdam: Loopbaanparadox, in eigen beheer.
Rossum, C. van, ‘Angst is niet iets om bang voor te zijn’, in: CoachLink Magazine 2015, nr. 4, pp. 55-58.
Rossum, C. van, ‘Verbinding creëren door te luisteren’, in: CoachLink Magazine 2015, nr. 3, pp. 80-83.
Rossum, C. van, ‘Gezond en duurzaam werken – een leerproces voor werkgever en werknemer!’, in: CoachLink Magazine 2016, nr. 5, pp. 56-59.
Rossum, C. van, ‘Leidinggeven aan gezond en duurzaam werken’ in: CoachLink Magazine 2016, nr. 6, pp. 70-73.
Sinek, S. (2016), Begin bij het waarom. De gouden cirkel van ondernemen, Amsterdam: Uitgeverij Business Contact.
Whitworth, L., H. Kimsey-House & Ph. Sandahl (2007), Co-Actief Coachen. Nieuwe vaardigheden voor professioneel en persoonlijk coachen, Zaltbommel: Thema.
Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt wekelijks.
De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).
Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!
Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl –3-7-2018
