18a Vredestichters
Doelstellingen van de serie Karakter en Beverburchten
Meer weten over de doelstellingen van deze serie? Klik dan hier:
Toon text
‘Stilte staat tegenover zelfzucht en gebed tegenover grootspraak.’ Dat is een heel korte samenvatting van wijze woorden die ik las bij Abraham Heschel, een joodse filosoof, en die alles te maken hebben met karaktervorming, het onderwerp van deze blogserie.
Karaktervorming gebeurt daar waar jij je laat veranderen aan het leven. Deze verandering ontstaat waar jij je verhoudt tot ‘het anders’ in jezelf, in de ander en het andere. Tot dat wat we snappen, kunnen we ons gemakkelijk verhouden. In het leven komen we echter voortdurend zaken tegen in onszelf, in de ander en in het andere die we helemaal niet goed snappen. De neiging die dan automatisch ontstaat, is om in afweer te stappen, een oordeel te vellen of onze ogen te sluiten. En juist wanneer we dat niet doen en ons verhouden tot ‘het anders’ waarmee we geconfronteerd worden, ontstaat karaktervorming.
De stilte schept ruimte voor de confrontatie met het andere. In de stilte stopt de gerichtheid op alleen onszelf. In de stilte komt de grootspraak tot zwijgen. In de stilte vallen het (ant)woord en het weten weg. Dan kunnen we op andere gedachten komen. De stilte schept ruimte voor karaktervorming.
Ik zoek zelf een aantal keren per jaar een week(end) de stilte om zo de grote woorden om en in mijzelf weer even kwijt te raken. Te komen bij niet-weten. Ook mijn eigen angst en onzekerheid onder ogen te zien, die meestal oorzaken zijn van grootspraak. En zo nieuwe gedachten op te kunnen laten komen. Deze manier van leven helpt mij om te oefenen, zodat ik mijn karakter in kleine stappen kan vormen. Een levensproces.
Een andere vorm om tot stilte én karaktervorming te komen, is bewust reflecteren. Bijvoorbeeld in de vorm van een dag- of logboek. Hoe reageerde ik in deze (werk)situatie? Zou dit anders kunnen? Hoe wil ik mij ontwikkelen? Wat staat mij daarbij in de weg? Wat is mijn kracht?
Nog een manier om je karakter te vormen, is door middel van een intervisiegroep. Een intervisiegroep kan je helpen om je eigen dilemma’s, ontwikkelpunten en vragen met anderen onder woorden te brengen en anderen de gelegenheid te geven je een spiegel voor te houden.
Een persoonlijk voorbeeld. Ik heb een eigen bedrijf. Dat betekent dat ik behalve concrete prestatiedoelen (bijvoorbeeld: ik wil dan en dan een workshop hebben ontwikkeld) ook oefen- en ontwikkeldoelen stel. Ik ben iemand met veel visie. Omdat ik behoorlijk introvert ben en eigenlijk ook best verlegen, breng ik die visie niet zo makkelijk voor de bühne. Mijn oefen- en ontwikkeldoel is dat ik mijn visie zo verwoord dat ik anderen ermee help om zich te ontwikkelen en zo mijzelf zichtbaar maak met mijn visie. Dit gaat over karaktervorming. Dan gaat het over mijn eigen dilemma’s onder ogen zien en daarmee dealen. Stilte, intervisie, supervisie en goede collegiale contacten helpen mij om met mijn dilemma’s te dealen.
Ik zie het leven als een speelveld waarop allerlei toestellen staan die ik mag ontdekken, verkennen, ermee oefenen en zo mijzelf ontwikkelen. Dat helpt me om niet teleurgesteld te raken over al die dingen waar ik niet tevreden over ben, die niet gelukt zijn en die ik niet gehaald heb. Ik mag oefenen. Ik mag spelen.
Karaktervorming kan alleen plaatsvinden wanneer we tot stilte en tot stilstand komen, sprakeloos en ant-woord-loos durven worden en zo andere gedachten toelaten. In de komende blogs beschrijf ik twintig eigenschappen of elementen die bijdragen aan karaktervorming. Deze eigenschappen of elementen keren terug in de parabels over de familie Bever die ook deel uitmaken van deze blogserie.
Ik hoop dat de blogs en parabels je helpen om tot stilstand te komen en zo in kleine stappen je eigen karakter te vormen!
18a. Vredestichters
Wie zich één voelt met zichzelf, kan ook instemmen met zichzelf en met zijn leven. (…) Harmonie, één-zijn is geen eenheidsworst, maar bestaat juist daarin dat ik de tegenstellingen in me aanvaard. Daar is moed voor nodig. Want we willen veel liever eenduidig zijn dan dat we ons verzoenen met onze eigen schaduwkanten, met onze verdrongen agressie en woede, met ons onbewuste verlangen. Harmonie ontstaat alleen als we het voor elkaar krijgen om alle tegenstellingen in ons te accepteren en te verwelkomen als bij het leven horend. (Grün 2010, pp. 49-50)
Vrede stichten. Ook dat is een eigenschap van karaktervorming. Dit blog gaat over mensen die vrede met zichzelf hebben gevonden. Mensen die vanuit die vrede met zichzelf de paradoxen in hun bestaan aanvaarden, deze willen ontdekken en niet veroordelen.
Populisme staat haaks op vrede stichten. De wereld is goed en fout. Waar en onwaar. Normaal en abnormaal. Ik includeer en excludeer, al naargelang de norm. Maar welke norm?
Populisme staat niet ver van ons af. Er is moed voor nodig om de paradox van wit, zwart en grijs ook in onszelf, en in het samen-zijn met elkaar – in onze relaties, in ons werk, in ons team – te zien en deze met elkaar te verzoenen. Maar als we het zwart en grijs in onszelf ontkennen, gaan we het projecteren op de ander en maken we de ander zwart!
Vredestichters trachten wit, zwart en grijs in zichzelf te aanvaarden en te verzoenen en vanuit dat perspectief de ander tegemoet te treden.
Eerder werkte ik in een opvang voor chronisch aan alcoholverslaafde dakloze mannen. Een doelgroep die in de wijk natuurlijk nog wel eens wat reuring veroorzaakte. Op een dag stapte ik het pand waar ik werkte uit en zag buiten een van ‘mijn’ mannen, zeker geen lieverdje, omringd door een grote groep Marokkaanse jongens. Het zag er niet echt uit als vrede stichten. Gemoedelijk wandelde ik naar het groepje toe. Ik vormde mij een beeld van de leider en stapte in de groep. ‘Ha, ik ben Cora!’ zei ik met een glimlach en ik gaf de leider een hand. Daarmee wilde ik mijn respect uitdrukken! ‘Achmed,’ stelde hij zich voor en zijn ogen lichtten op. We hadden een leuk gesprek, het ijs was met die eerste handdruk gebroken en sinds die tijd riep er als ik door de wijk fietste of liep, altijd wel een Marokkaanse jongen: ‘He, Cora!’
Ik bleef dicht bij mijzelf en koos niet voor zwart of wit. Dan had ik gekozen voor het gelijk van de jongens of mijn cliënt. Ik koos voor trouw aan mijzelf en dat was in dit geval respect. Ik koos ook niet voor angst, hoewel het er nogal bedreigend uitzag. Dan had ik zeker gekozen voor het zwart maken van een van de anderen, om mijn eigen angst te maskeren. En als laatste koos ik niet om te gaan uitzoeken wat er allemaal aan de hand was. In tegenstelling daartoe koos ik voor relatie en respect. Door het verbinden met mijzelf en alle paradoxen in mijzelf en in hen, werd het een mooie ontmoeting.
Vrede stichten hoeft niet moeilijk te zijn!
Groeivraag
Hoe zijn in jou de paradox van wit, zwart en grijs met elkaar verzoend? Waar merk je dat aan? Hoe wil je groeien?
Bronnen voor de serie Karakter en Beverburchten
Meer weten over de bronnen voor deze serie? Klik dan hier:
Toon text
Bronnen voor deze serie
Covey, S.R. (2007), De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.
Dam, A. van (2009), De kunst van het falen. Hoe je door effectief leren succesvol kunt presteren, Amsterdam: Ambo.
Derks, W. (2003), Een leefregel voor beginners, Tielt: Lannoo.
Grün, A. (2010), Benedictijnse regels voor een gelukkig leven, Baarn: Forte Uitgevers BV.
Halík, T. (2016), Geduld met God. Twijfel als brug tussen geloven en niet-geloven, Zoetermeer: Uitgeverij Boekencentrum.
Ouaknin, M. (2001), De tien geboden, Amsterdam: Uitgeverij Boom.
Rossum, C. van (2014), Kwetsbaarheid is kracht. Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies, Rotterdam: Loopbaanparadox, in eigen beheer.
Rossum, C. van, ‘Angst is niet iets om bang voor te zijn’, in: CoachLink Magazine 2015, nr. 4, pp. 55-58.
Rossum, C. van, ‘Verbinding creëren door te luisteren’, in: CoachLink Magazine 2015, nr. 3, pp. 80-83.
Rossum, C. van, ‘Gezond en duurzaam werken – een leerproces voor werkgever en werknemer!’, in: CoachLink Magazine 2016, nr. 5, pp. 56-59.
Rossum, C. van, ‘Leidinggeven aan gezond en duurzaam werken’ in: CoachLink Magazine 2016, nr. 6, pp. 70-73.
Sinek, S. (2016), Begin bij het waarom. De gouden cirkel van ondernemen, Amsterdam: Uitgeverij Business Contact.
Whitworth, L., H. Kimsey-House & Ph. Sandahl (2007), Co-Actief Coachen. Nieuwe vaardigheden voor professioneel en persoonlijk coachen, Zaltbommel: Thema.
Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt wekelijks.
De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).
Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!
Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl –21-8-2018
