Leiderschap vraagt tegenkracht

Wat kunnen we leren van leiders in de wereld? Hoe kunnen zij ons inspireren voor ons persoonlijk leiderschap? In deze blogserie staan we stil bij zeven leidersfiguren. Winston Churchill is de zesde leider. Churchill staat bekend als een sterke persoonlijkheid, een dominante leider. Dat vraagt soms ook om een sterke tegenkracht. Hierover gaat aflevering 4.

Gevaar afwenden door een kans te creëren

In eerdere afleveringen zagen we al dat Churchill aan het begin van zijn politieke carrière was overgelopen van de conservatieven naar de liberalen. Deze keuze leek het meest ingegeven doordat hij daar kon samenwerken met Lloyd George, partijleider van de liberalen, die een sociale revolutie wilde bewerkstellingen. Samen waren zij politiek behoorlijk gevaarlijk voor hun tegenstanders.

In die tijd is Herbert Henry Asquith premier. Hij gaat het gevecht met zijn tegenstander niet aan. Hij speelt een veel slimmer spel. In 1911 zijn de twee Marokko-crises tussen Frankrijk en Duitsland in Marokko. In beide gevallen ging het er om dat Parijs, met Engeland als bondgenoot, probeerde haar invloed in Marokko uit te breiden en dat ze daarbij het Verdrag van Madrid van 1880 schond. Daarin waren de soevereiniteitsrechten van de Sultan van Marokko en de Duitse handelsrechten vastgelegd en ontstond dus spanning tussen Frankrijk, Engeland en Duitslang. De kans op oorlog lijkt denkbeeldig. Asquith onderkent in de politieke tegenstander Churchill de militaire Churchill en biedt hem de positie van minister van Marine aan.

Wat een knap staaltje strategie van Asquith! Het politieke gevaar afwenden door een politieke kans te creëren. Dat is leiderschap.

De kracht van het tegenspel

Wat ik vooral ook in dit voorval zie, is dat de dominante Churchill, zelf zeker een leider, het tegenspel van een andere leider nodig had. Iemand die hem op zijn plaats hield, of liever op zijn plaats bracht.

Door deze strategische zet van Asquith kunnen beide mannen, op een cruciaal moment in de geschiedenis, de krachten bundelen. In plaats van elkaars tegenstanders te zijn, vechten ze samen voor ‘de goede zaak’.

Persoonlijk leiderschap en ook leiderschap is iets persoonlijks. En tegelijk is het dat zeker niet. In wezen zou je vanuit het verhaal van Asquith hierin drie lijnen kunnen trekken:

1. Weten wat je zelf wilt – persoonlijk leiderschap
2. Weten wat het grote belang is – keuzes maken met het belang van allen en vanuit lange termijn denken
3. Weten wat en wie daarvoor nodig zijn en daarin stappen zetten en zoeken naar synergie – dit is de ander kennen, naar de ander luisteren en strategisch handelen

Het is in dit geval interessant om de woorden luisteren en tegenspel hierin iets verder te bekijken. Ik verwacht niet dat Asquith en Churchill samen gesprekken voerden over diepte psychologie. Wel denk ik dat Asquith heel goed luisterde naar het diepere belang waar Churchill in zijn politieke carrière van getuigde. Hij was ten diepste militair en had een groot militair strategisch inzicht. Als politicus was dat zijn kracht. Hij was dus niet in eerste instantie politicus. Hij was in eerste instantie militair. Politiek spande er nogal wat in de Marokko-crises. Daarvoor was de militair, die ook politicus was, Churchill nodig. Alleen was dit op dat moment nog een politieke luis in de pels samen met Lloyd George. Door aan Churchill de positie van minister van Marine aan te bieden werd Churchill van tegenstander, tegenspeler… En dat maakt een groot verschil. Tegenspelers halen het beste uit elkaar. Tegenstanders het slechtste. Een knap stuk politiek vakmanschap van Asquith. En een blijk van groot leiderschap.

Ben jij op die manier persoonlijk leider over je eigen leven en mogelijk leider van anderen?!

Ook benieuwd naar de andere blogs in de serie Leren van leiders? Klik dan op de namen van de leiders: Nelson Mandela, Martin Luther King, Albert Einstein, Steve Jobs en Ghandi.

Bronnen voor de serie Leren van Leiders

Meer weten over de bronnen voor deze serie? Klik dan hier:

Toon text

De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).

Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!

Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl –3-3-2020